In Tilburg stond een gebouw van het Apostolisch genootschap aan de Conservatoriumlaan, wat teruggetrokken en gereserveerd, een typerend gebouw zoals er in de 50-er en 60-er jaren verschillende zijn gebouwd voor het Apostolisch genootschap. Opgetrokken in baksteen met strakke, moderne lijnen, wat streng maar zo op het oog niets mis mee.

Toch voldeed het gebouw begin deze eeuw niet meer aan de gebruikswensen en werd gezocht naar mogelijkheden om het gebouw te verbeteren, technisch, functioneel en op het gebied van klimaat, toegankelijkheid en sfeer. Ieder plan dat toen gemaakt werd bleek tot onverantwoord hoge bouwkosten te leiden.

Op een andere plek, in Meppel, was net daarvoor besloten om vanuit eenzelfde overweging het bestaande gebouw te slopen en een nieuw gebouw te realiseren dat is samengesteld uit een cluster van bouwvolumes. Waar voorheen het kerkgebouw vooral werd bepaald door de kerkzaal waar de eredienst wordt gehouden, zo is het programma rondom de kerkzaal in deze nieuwe tijd veel uitgebreider, met ruimte voor ontmoeting, voor afzonderlijke gesprekken, voor ontvangst en sanitair, voor keuken en techniek, en de kerkzaal wordt kleiner omdat het aantal mensen dat naar de dienst komt steeds kleiner wordt.

Hoe behoudt de kerkzaal dan zijn ’ere-plek’ in het geheel?  In de toelichting van het ontwerp voor Meppel heb ik toen uitgelegd dat het gebouw leesbaar en toegankelijk wordt door het programma eerst uiteen te leggen in verschillende volumes en deze vervolgens bij elkaar te plaatsen in een cluster, dat goed is in te passen op de gegeven plek, waar alles de juiste plek heeft en de gebruiker tussen de volumes zijn weg vindt. Het gebouw als nederzetting, als vroeg-historisch dorp.

Door het volume van de kerkzaal uit te voeren in een ander, hoogwaardiger materiaal kan dit deel bijzonder worden, een juweel in de setting.

Dit gebouw beviel mijn opdrachtgever uiteindelijk zo goed, dat mij gevraagd werd of een herhaling van het concept wellicht een oplossing was voor Tilburg. Herhaling, is dat niet de contradictie van architectuur? Nee. Stempelen wel, maar op nieuw gebruiken toont juist de kracht van een gedachte. Het bleek een prima voorstel, in het gebouw in Tilburg is deze ontwerpgedachte alleen maar aangescherpt.